Toplardamar yetmezliği bacaklarımızda büyüklükleri ve cilde yakınlıklarına göre 3 tür varis oluşturur.

1.VARİKÖZ DAMARLAR

Ciltten kabarık kıvrımlı yeşil damarlarınız var ise, bunlara variköz damarlar diyoruz. Çoğunlukla kozmetik ya da önemsiz bir hastalık olarak değerlendirilse de, toplardamar yetmezliği, iç varis başlığı altında topladığımız bu grup hastalık oldukça ciddi bir sağlık problemidir. Artan yaşla birlikte sıklığı da artmakta, kadınlarda daha fazla olmakla beraber 70 yaşında %60- 70'lere varan oranda varis toplum genelinde görülmektedir.

VARİKÖZ DAMARLAR NEDİR?

Variköz damarlar genellikle kronik venöz yetmezlik yani kronik  toplardamar yetmezliği ya da iç varis dediğimiz toplar damar hastalığının belirtisidir. Erken dönemlerde ağrı, şişlik ve kramplara sebep olan bu hastalık kontrol edilmez ve tedavi edilmezse, ileride ciddi sağlık sorunlarına sebep olabilir. 

Bunlar arasında kan pıhtıları ve venöz ülserler yani geçmeyen yaralar bulunmaktadır. Venöz ülser iyileşmeyen, enfeksiyon riski yüksek, hayat kalitenizi oldukça düşüren,  açık yaralardır. Pıhtilaşmalara  geldiğimizde ise bu yüzeyel  tromboflebit şeklinde olup hayatı tehdit etmeyen, ağrılı, ateşli kızarık bir tablo olabileceği gibi derin ven trombozu haline geldiğinde hayati tehdit edebilen ciddi bir tıbbi acil hastalık  haline gelmektedir.

VARİKÖZ DAMARLARIN ŞİKAYETLERİ

• Ağrı: Kronik venöz yetmezliği olan varisli bacaklar genellikle yeri gösterilebilen bir ağrı hissetmezler. Ağrı tipik olarak sabah iyi kalkan bir hastanın ,öğlene doğru şikayetlerinin başlaması, akşam üzeri ya da uzun ayakta kalışları takiben giderek artan yeri gösterilemeyen bir dolgunluk, ağırlık hissi şeklindedir.
• Şişlik: Şişlik, ayak ve ayak bileğinden başlayan, çorap tarzında diye tarif ettiğimiz, ayakkabım küçüldü hissiyle ya da ayak sırtının şiştiği hissiyle doktora başvurulmasina sebep olacak şekildedir. İleri vakalarda yaygın ödem olabilir.
• Kaşıntı veya yanma hissi: Kuru ciltle sıklıkla karıştırılmasına rağmen, toplardamar hastalığın belirtilerinden olabilen şikayetlerdir. 
• Yanma veya kaşıntı: Toplar damar yetmezliğinin ileri safhalarında kan akımının çok yavaşlaması ve göllenmeye bağlı olarak kan ve sıvılar damar dışına sızıp birikebilir. Bu şekilde oluşacak inflamasyon ve kan akımının bozulması, oksijenlenmenin de bozulmasına ,kırmızı ,kaşıntılı bir bacak oluşuna ve yanma hissine sebep olacaktır.
• Huzursuzluk: Gün içerisinde hastalarımız ,özellikle akşama doğru ,yorgun ve tariflenemeyen bir huzursuzluktan söz edebilir.
• Huzursuz bacak sendromu: Huzursuz bacak sendromu, genellikle keyifsiz, tariflenemeyen ve sizi bacağınızı hareket ettirmeye  zorlayan bir sendromdur. Birçok insan bunu kaşıntı, huzursuzluk,   kontrolsüzlük olarak tarif etmektedir. Semptomlar genellikle geceleri başlar, kronik veya sporadik olabilir. Huzursuz bacak sendromu ; uykuya dalmanızı güçleştirebileceği gibi, sizi uykunuzdan da uyandırabilir. Nedeni kesin olarak bilinmemekle birlikte, birçok sebeb ileri sürülmektedir. İç varislere ve kılcal damarlara sebep olan  toplar damar hastalığı da huzursuz bacak sendromunun sebepleri arasında yer   almaktadır.
• Kramp: Genellikle gece gelen kramplar ,hafif yada sizi uykunuzdan uyandıracak derecede olabilir. Uzun ayakta duruşlar yada oturuşlar tetikleyebilir.
• Renk değişiklikleri: Kan akımının çok yavaşlaması ve göllenmeye bağlı olarak kan ve sıvılar damar dışına sızıp birikebilir. Bu şekilde oluşacak inflamasyon önce kırmızı takip eden dönemde tedavi edilmezse   önce kahverengi ve parlak bir cilde dönüşecek, bunu geçmeyen yaralar izleyecektir.
• Ciltte kuruluk: Temelde yatan bir venöz yetmezlik, kuru, sert,gergin bir cilde sebep olabilir.
• Uzun süre ayakta kalamamak: İleri hastalarda , göllenmeye bağlı olarak uzun süre ayakta kalmak şikayetleri çok artıracak,dinlenme ihtiyacı ortaya çıkacaktır.
• Pıhtılar: Hastalığın ileri dönemlerinde,kan akımının iyice yavaşlamasıyla çok ağrılı,ateşli yüzeyel ven trombozu adını verdiğimiz pıhtılar oluşabilir.
• Geçmeyen yaralar: Artık venöz yetmezliğin son aşaması olan yaralar, sık sık enfeksiyon kapacak, hayat kalitenizi çok düşürecek. Doktor ve hastane başvurularınızı artıracaktır.
• Ağrının karakteri: Ağrının gün içindeki ritmi,hastanın ayaklarını yukarıya kaldırıldığında, altına destek konduğunda ya da soğuk su tutulduğunda rahatlaması kronik toplardamar hastalığı için oldukça tipik bir bulgudur.

2. RETİKÜLER DAMARLAR

Varislerimizi 3'e ayıracak olursak, retiküler damarlar ortada yer alır. Büyüklerine variköz damarlar, ortanca damarlarımıza retiküler damarlar küçüklere ise örümcek varisler diyoruz. Retiküler damarlarımız 1- 3 mm çapında ciltten çok az kabarık ya da hiç kabarık olmayan genellikle menekşe-mor renkli damarlardır. Sıklıkla ağrı ve rahatsızlığa sebep olurlar.

RETİKÜLER DAMARLARIN SEBEPLERİ 

Retiküler  damarlar genellikle altta yatan  bir toplar damar hastalığının habercisi olmakla birlikte en önemli risk faktörü birçok hastalıkta olduğu gibi genetik yatkınlıktır. 

Diğer risk faktörleri:

• 50 yaş üstü 
• Kadın cinsiyet
• Hamilelik 
• Sigara kullanımı
• Hipertansiyon 
• Şeker hastalığı

RETİKÜLER DAMARLARIN ŞİKAYETLERİ

Burada da genel venöz yetmezlik semptomlarının bir kısmı geçerlidir. Yanma hissi, kaşıntı, kızarıklık, şişlik, hassasiyet. Retiküler damarlar genellikle izole olmazlar ve çoğunlukla örümcek damarlar bunlara eşlik ederler.

RETİKÜLER DAMARLARDAN KORUNMA

Genetik yatkınlık ,kadın cinsiyet engellenemez risk faktörleri olduğundan, burada yoğun ulaşacağımız konu engellenebilir risk faktörleri üzerinedir. Yani iç varislerimiz varsa öncelikle bunu tedavi ettirmek, kilo vermek, doğum kontrol haplarının tekrardan değerlendirilmesi, aktif bir hayat tarzı ve cildi uyarıcı dediğimiz epilasyon ve kozmetik girişimlerin tekrar gözden geçirilmesi gibi. Ancak her ne kadar önlem alırsak alalım genetik yatkınlık ve kadın hormonları burada da ilk sırada yer almaktadır. Niye bazı kadınlarda var, bazılarında yok sorusunun cevabı maalesef ki bilinmemektedir.

RETİKÜLER DAMARLARDA TEDAVİ

Tedavinin ilk basamağı altta yatan bir toplardamar yetmezliği yani iç varislerinizin olup olmadığının değerlendirilmesidir. Bu da basit bir şekilde bir doppler ultrasonografi ile cevaplandırılacaktır. Bunu takip eden dönemde eğer iç varisleriniz var ise mutlaka önce iç varisleriniz tedavi edilmelidir, yani lazer ile ameliyat olmanız gerekmektedir. Bunu takiben retiküler varislerinizin tedavisine geldiğinde burada seçeneklerimiz sıvı yada köpük skleroterapi ve kliniğimizde kullandığımız veingogh cihazıdır.

3.ÖRÜMCEK VARİSLER

Bacaklarınızda ya da vücudunuzun herhangi bir yerinde ince, kılcal, kırmızı damarlar gördünüz mü? Sizler kılcal varisler biz de Spider ya da Örümcek damarlar diyoruz. Bu damarlar görünen cilt altı damarlardır. 1 mm'nin altında genelde kırmızı olarak görünebilirler.

Varis dediğimiz damarların aksine , örümcek damarlar genellikle ciltten kabarık ve ağrılı değildirler. Her ne kadar bunların kozmetik olduğu düşünülse de ve genellikle şikayet vermese de, maalesef ki örümcek damarlar altta yatan bir toplardamar yetmezliğinin yani iç varisin habercisi olabilirler. Eğer altta yatan toplardamar hastalığı tedavi edilmezse,  toplardamar yetmezliği pıhtılaşma ve  geçmeyen yaralara sebebiyet verebilirler.

ÖRÜMCEK VARİSLERİN ŞİKAYETLER

Görsel şikayetler dışında nadirde olsa örümcek varisler birçok şikayete sebep olabilir.

• İlgili bölgede şişlik 
• Geceleri oluşan huzursuz bacak
• Karıncalanma
• Hissizlik
• Yanma
• Kaşıntı 
• Etkilenen damarlarda hassasiyet ve kızarıklık görülebilir .

ÖRÜMCEK VARİSLERİN SEBEPLERİ

Örümcek damarlarımız genellikle altta yatan bir iç varis hastalığı, toplardamar hastalığının belirtisi olabileceği gibi , aşağıda sıralayacağımız yardımcı faktörlerin varlığında daha süratle ortaya çıkabilmektedir.

• Aile hikayesi 
• Uzun süreli ayakta kalışlar
• Obezite 
• Hamilelik 
• Derin ven trombozu (toplardamar pıhtılaşması)
• Doğum kontrol hapı kullanımı 
• Epilasyon ya da cildi uyaran diğer kozmetik tedaviler.

ÖRÜMCEK VARİSLERDEN KORUNMA

Genetik ve yatkınlık kadın cinsiyet engellenemez risk faktörleri olduğundan, burada yoğun ulaşacağımız konu engellenebilir risk faktörleri üzerinedir. Yani iç varislerimiz varsa öncelikle bunu tedavi ettirmek kilo vermek doğum kontrol haplarının tekrardan değerlendirilmesi aktif bir hayat tarzı ve cildi uyarıcı dediğimiz epilasyon ve kozmetik girişimlerin tekrar gözden geçirilmesi gibi. Ancak her ne kadar önlem alırsak alalım genetik yatkınlık ve kadın hormonları burada ilk sırada yer almaktadır. Niye bazı kadınlarda var, bazılarında yok sorusunun cevabı maalesef ki bilinmemektedir.

ÖRÜMCEK VARİSLERDE TEDAVİ

Tedavinin ilk basamağı altta yatan bir toplardamar yetmezliği yani iç varislerinizin olup olmadığının değerlendirilmesidir. Bu da basit bir şekilde bir doppler ultrasonografi ile cevaplandırılacaktır. Bunu takip eden dönemde eğer iç varisleriniz var ise mutlaka önce iç varisleriniz tedavi edilmelidir, yani lazer ile ameliyat olmanız gerekmektedir. Bunu takiben örümcek varislerinizin tedavisine geldiğinde burada seçeneklerimiz sıvı yada köpük skleroterapi ve kliniğimizde kullandığımız veingogh cihazıdır.