Sizde milyonlarca insan gibi varis hastası mısınız? Eğer öyleyse, büyük ihtimalle ağrı, ödem, bacaklarda ağırlaşma gibi hayat kalitenizi değiştiren şikayetlere sahipsiz. Belki de ciltten kabarık damarlarınız var yani iç varisleriniz ve biliyorsunuz ki bu damarlar ileri dönemlerde pıhtılaşma ve venöz ülserler gibi  ciddi sağlık sorunlarına sebep olabilir. Biz burada risklerinizi azaltmak ve şikayetlerinizi hafifletmek için varız. İşte burada varis çorapları devreye giriyor.

VARİS ÇORAPLARI NELERDİR?

Bilinen adıyla varis çorapları bacaklarınıza basınç uygulamak üzere geliştirilmiş yardımcılardır. Oluşturulan basınç, dolaşımınızı düzenlemeye yardımcı olacak, bu şekilde ağrınızı ve ödeminizi azaltacaktır. Genel olarak ayak bileği çevresinde en yüksek seviyede olan basınç, yukarılara çıktıkça seviyeli olarak azalmaktadır. İyi haber, artık anneannenizin kullandığı gibi kalın, kahverengi naylon, çadır bezi formunda değildir.

Gelişen teknoloji ile birlikte ince, görüntüsü güzel, hatta modaya uygun çoraplar mevcuttur. Piyasadaki çoraplar diz altı, diz üstü, kasık ve külotlu çorap olarak değişik form ve renklerde bulunmaktadır.

VARİS ÇORAPLARI NE İŞE YARAR?

Varislerin oluşumunda anlattığımız gibi maalesef ki toplardamar sistemi bir kalpten yoksundur ve yerçekimine karşı yukarıya  kalbe doğru pasif olarak yol almak zorundadır. Bu sebepten dolayı toplar damarlarımızın içerisinde kapakçıklar vardır. Yetmezlik durumlarında ortaya çıkan toplardamar ve kapakçık fonksiyon bozukluklarında, kan yeterli seviyede kalbe dönmeyecektir. Bunun yerine bacak, bilek ve ayakta göllenecektir. Varis çorapları bu aşamada size uygun,  sabit, sürekli  bir basınç sağlayarak bacak sağlığınıza destek olacaktır. Uygulanan dış basınç sayesinde kan damar içerisinde daha kolay hareket edecek, dolaşım düzelecek ve bacaklardaki göllenmenin önüne geçilecektir. Bu sayede de göllenme ve sebep olduğu ödem, bacaktaki ağırlaşma, yorgunluk ve ağrı ortadan kaybolacaktır.

VARİS ÇORABINI NE ZAMAN GİYİLMELİ?

Risk grubu iseniz yani aşağıdakilerin bir ya da daha fazlasına sahipseniz sizlere kalp ve damar cerrahınıza danışmanızı ve varis çorabı kullanmanızı öneririz.

• Aile hikayeniz varsa
• Kadın cinsiyet 
• Doğurganlık 
• Obezite 
• 60 yaş üstü 
• Hamilelik 
• Fiziksel aktivite yetersizliği
• Uzun süre oturarak çalışmak
• Uzun süre ayakta çalışmak.

Sadece risk grubu olanlar değil aynı zamanda bacak şişmelerinde, uzun süren yolculuklarda, atletlerde korumak amaçlı ya da ağrıyı azaltmak amaçlı kullanımlarda önerilmektedir.

VARİS ÇORABININ FAYDALARI NELERDİR ve NASIL KULLANILMALI?

Varis çorapları risk grubu ya da tanı konulmuş hastalar için kolaylıkla her yerde bulunabilecek ve uygun fiyatlı en basit koruyucu yöntemdir.Ancak önemli noktalardan bir tanesi düzgün basınçlı olmaları ve bilinçli bir şekilde kullanılmalıdır. Bu amaçla sık sorulan birkaç soruya yanıt arayacağım.

1. Varis Çorabını Nasıl Giymeliyim?

Size en uygun çorabı doktorunuz verecektir. Aldığınızı çorap ayağı, bileği ve bacağı iyi sarmalı. Kırışmamalı, katlanmalıdır. Özellikle diz altı diz üstü ve kasık tipi çoraplar da üstteki lastikli bölgeden kıvrılmalar çok sık olduğundan bunları mutlaka önüne geçirmelidir. Çünkü bu tür kıvrılmalar dolaşımınızı bozmakta çorabı amacından çıkardığı gibi size zarar vermektedir. Doktorunuz aksini önermediği takdirde varis çorapları normal şartlarda sabahları yataktan kalkmadan bacaklarınız duvara kaldırılıp birkaç dakika yerçekimi yönünde boşaltıldıktan sonra giyilir, bütün gün bacakta kalır ve  yattığımızda çıkartılır.

2. Hangi Ölçü Varis Çorabı Tercih Etmeliyim?

Varis çorapları basınç yani mmHg ile ölçülendirilmiştir. Düşük numaralar düşük basınçları yüksek numaraları ise yüksek basınçları ifade etmektedir. Sizin için uygun olan çorabı, kullanım amacınıza yönelik olarak doktorunuz belirleyecektir. Eğer ki kullanım amacınız geçirilmiş bir derin ven trombozu yada yüksek derin ven trombozu riski ise size yüksek basınçlı bir çorap önerilecek.Uzun süreli  yatışlar, büyük cerrahiler sonrası ise en yüksek basınç  olan antiembolik çoraplar önerilecektir. Kullanım amacımız varisler yani kronik toplardamar yetmezliği ise tercih edeceğimiz çorap orta basınçlı çoraplar olacak. Dinlendirici ya da düşük basınçlı dediğimiz çorap tanı konulmuş hastalığı olmayıp, venöz yetmezliğe benzer semptomları olan hastalara verilecektir.

Basınç derecelerine göre çoraplar:

• Düşük derece (8-15 mmHg) bu grup, uzun süre ayakta kalanlar, hamileler, hafif derecede bacak ödemi olanlar için önerilmektedir. 
• Orta dereceli çoraplar (15- 20 mmHg) bu grup, venöz yetmezliği olan hastalarda şikayetlerin giderilmesi veya engellenmesi için uygundur. Uzun süreli seyahatlerde, DVT  riski olan hastalarda ve venöz cerrahilerden sonra önerilmektedir.
• Yüksek basınçlı çoraplar (20-30 mmHg) bu grup, bazı venöz cerrahislerden sonra, ciddi ödemi olan veya DVT geçirmiş hastalarda kullanılabileceği gibi, ortostatik hipotansiyon olan hastalarda da önerilmektedir.
• Ekstra sıkı çoraplar (30- 40 mmHg) ileri derecede venöz yetmezlik, ödem, DVT riski, ortostatik hipotansiyon da kullanılabilirler.

VARİS ÇORAPLARINI VARİSİLERİMİ GEÇİRECEK Mİ?

Bu sorunun cevabı kesinlikle HAYIR dır. Varis çorabı toplardamar yetmezliğini tedavi edici değildir. Asıl amacı şikayetleri giderici, hastalığın seyrini yavaşlatıcı ve günlük hayat kalitesini arttırıcı olmasından kaynaklanmaktadır. Varis çoraplarının kesinlikle tedavi edici bir etkisi yoktur.

HERKES VARİS ÇORABI GİYEBİLİR  Mİ?

Sorunun cevabı da HAYIR dır. Aşağıdaki hastalık ya da şikayetlerden birine sahipseniz mutlaka doktorunuza danışmalısınız.

• Konjestif kalp yetmezliği
• Septik flebit
• İleri derecede bacaklarda atardamar hastalığı ve dolaşım bozukluğu 
• Cilt enfeksiyonları
• Periferik nöropati
• Alerjiler 
• Dermatitler

VARİS ÇORAPLARI HANGİ BOY OLMALI

En çok tercih edilen çorap tipi diz altıdır. Yapılan çalışmalar, aslında diz altı çorabın koruyucu amaçlı yeterli olduğunu göstermiştir. Ancak tüm bacak boyunca ultrasonografi ile tanısı konmuş yaygın bir yetmezliğiniz var ise kasık tipi ya da külotlu çorap giymemiz de fayda vardır. Doktorlarımızın önerileri doğrultusunda çorabınızı alınız.

SPOR YAPARKEN VARİS ÇORABI GİYMELİ MİYİM?

Risk grubundaki ve ultrasonografi ile ispatlanmış toplardamar yetmezliği olan hastalar için bu sorunun cevabı kesinlikle EVET dir. Sportif amaçlı olarak özel olarak imal edilmiş varis çorapları olduğu gibi, en kötü ihtimalle doktorunuzun önermiş olduğu gündelik çorabınızı  da giyebilirsiniz.

VARİS ÇORABI NASIL YIKANMALI

Unutmayınız, varis çorabı medikal bir üründür ve ayak bileğinden yukarıya doğru azalarak giden basınçlar için ayarlanmıştır.Bu sebepten dolayı dikkatli özel bir şekilde, itina göstermek yıkanmalıdır. Ben bunları hastalarıma anlatırken kazak yıkar gibi yıkamanız gerekir diyorum. Yani, ılık suda çitilemeden, kibar hareketlerle yıkanmalı, çok sıkmadan, kazak kurutur gibi bir havlunun üzerine serilerek, oda sıcaklığında kurutulmalıdır. Kesinlikle kurutucuda, kaloriferde  ya da güneş altında kurutulmamalıdır. Bu şekilde yapılan uygulamalarda varis çorabı özelliğini derhal yitirecektir ve ömrü kısalacaktır ki görünüşte birşey değişmediği için,siz bunu fark edemeyeceksiniz. Her ne şartta kullanılırsa kullanılsın, ben hastalarıma yıkamalardan dolayı 2 adet çorap almalarını ve mutlaka 6 ayda bir değiştirmelerini öneriyorum.